Wednesday, 14 August 2024

ಮೌಲಾನರು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಲು ಕಾರಣವೇನು?





ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ ಅಂದರೆ ಬಿಡುಗಡೆ. ಒಂದರ್ಥದಲ್ಲಿ ವಿಮೋಚನೆ. 1947 ಆಗಸ್ಟ್ 15 ಈ ದೇಶದ ಪಾಲಿಗೆ ಯಾಕೆ ಮುಖ್ಯ  ಅಂದರೆ, ಆವತ್ತು ಈ ದೇಶ ಬ್ರಿಟಿಷರಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತು. ಇತಿಹಾಸದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಇಂಥ ವಿಮೋಚನೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ  ಮತ್ತು ಇಂಥ ಇಸವಿಗಳನ್ನು ದಪ್ಪಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆದಿಡಲಾಗಿದೆ. ಮುಸ್ಲಿಮರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಈ ‘ಬಿಡುಗಡೆ’ ಎಂಬ ಪದ ಹೊಸತಲ್ಲ.  ಮದ್ರಸ ಕಲಿಕೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೇ  ಅವರು ಈ ಪದವನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ಭಾವ-ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಅರಿತಿರುತ್ತಾರೆ. ಭಾರತದ  ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಪಾತ್ರ ನಿಭಾಂಯಿಸಿರುವುದಕ್ಕೆ ಅವರ ಈ ಮದ್ರಸಾ ಕಲಿಕೆಯ  ಪಾತ್ರವೂ ಬಹಳಷ್ಟಿದೆ. ಜೈ ಹಿಂದ್ ಎಂಬ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಈ ದೇಶಕ್ಕೆ ಅರ್ಪಿಸಿದ ಆಬಿದ್ ಹಸನ್ ಸಫ್ರಾನಿಯಿಂದ  ಹಿಡಿದು ದೇಶದ ಮೊದಲ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಂತ್ರಿ ಮೌಲಾನಾ ಅಬುಲ್ ಕಲಾಂ ಆಝಾದ್‌ರ ವರೆಗೆ, ಬೇಗಂ ಹಝ್ರತ್  ಮಹಲ್‌ರಿಂದ ತೊಡಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷರಿಂದ ಬಂಧಿತರಾಗಿ ಅಂಡಮಾನ್ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ 25 ವರ್ಷಗಳ ಕರಾಳ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪಡೆದು  ಸಾವಿಗೀಡಾದ ಮೌಲವಿ ಸೈಯದ್ ಅಲ್ಲಾವುದ್ದೀನ್‌ವರೆಗೆ ಇಂಥವರ ಪಟ್ಟಿ ಬಹಳ ಉದ್ದವೂ ಇದೆ.

ಸೈಯದ್ ಎಂಬುದು ಪ್ರವಾದಿ ಮುಹಮ್ಮದ್(ಸ)ರ ಕುಟುಂಬ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದು ಬಂದವರ ಗುರುತು. ಆ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡವರಿಗೆ ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಗೌರವ ವಿದೆ. ಅಂಥವರೇ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ  ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಹುತಾತ್ಮ ರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದರೆ ಅದರ ಹಿಂದೆ ಪ್ರವಾದಿಗಳ ವಿಮೋಚನೆಯ ಹೋರಾಟದ ಪ್ರಭಾವ ಖಂಡಿತ ಇದೆ. ಮೌಲಾನಾ ಸೈಯದ್ ಮುಹಮ್ಮದ್ ಮಿಯಾ ದೇವ್‌ಬಂದಿ ಕೂಡಾ ಇವರಲ್ಲಿ  ಒಬ್ಬರು. ಅದೇವೇಳೆ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಹೋರಾಟಕ್ಕಾಗಿ ಸುಭಾಸ್‌ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್‌ಗಿಂತ ಮೊದಲೇ 1877ರಲ್ಲಿ  ಸಮರತ್ತುತ್ತರ್ಬಿಯಾ ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಮೌಲಾನಾ ಮುಹಮ್ಮದುಲ್ ಹಸನ್‌ರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸಂಘಟನೆ ಉದಯವಾಗಿತ್ತು.  ಸುಮಾರು 3 ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಈ ಸಂಘಟನೆ ಹೋರಾಡಿತ್ತು. ಬಳಿಕ 1909ರಲ್ಲಿ ಇದೇ ಸಂಘಟನೆಯು  ಜಮೀಯತುಲ್ ಅನ್ಸಾರ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಮರುರೂಪ ಪಡೆಯಿತು ಹಾಗೂ ಮೌಲಾನಾ ಉಬೈದುಲ್ಲಾ ಸಿಂಧಿ  ನಾಯಕತ್ವವನ್ನೂ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. 1913ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರ ಈ ಜಮೀಯತುಲ್ ಅನ್ಸಾರ್ ಮೇಲೆ ನಿಷೇಧ ಹೇರಿತು.  ಆದರೆ,

ಈ ಮೌಲಾನಾ ಎದೆಗುಂದಲಿಲ್ಲ. ನಝರತುಲ್ ಮಆರಿಫ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಮರುಸಂಘಟಿತರಾದರು. ಅದೇವರ್ಷ  ಮೌಲಾನಾ ಮಹ್‌ಮೂದುಲ್ ಮದನಿ, ಮೌಲಾನಾ ಉಬೈದುಲ್ಲಾ ಸಿಂಧಿ ಮತ್ತು ಮೌಲಾನಾ ಅಬುಲ್ ಕಲಾಂ ಆಝಾದ್‌ರ  ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ರೇಶ್ಮಿ ರುಮಾಲ್ ತಹ್‌ರೀಕ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ ಚಳವಳಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ತುರ್ಕಿ, ಜರ್ಮನಿ  ಮತ್ತು ಅಫಘಾನಿಸ್ತಾನದ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವುದು ಈ ಚಳವಳಿಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ಇದು  ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಬರಹ ಚಳವಳಿಯಾಗಿತ್ತು. 1916ರಲ್ಲಿ ಮೌಲಾನಾ ಉಬೈದುಲ್ಲಾ ಸಿಂಧಿ ಅವರ ಬಂಧನದೊಂದಿಗೆ ಈ  ಚಳವಳಿಯ ಮೂಲವನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದರು ಮತ್ತು ದೇಶದಾದ್ಯಂತದ ಸುಮಾರು 220ಕ್ಕಿಂತಲೂ ಅಧಿಕ ಮೌಲಾನಾಗಳನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದರು. ಬ್ರಿಟಿಷರು ಈ ಮೌಲಾನಾಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಎಷ್ಟರ ವರೆಗೆ ಬೆನ್ನು ಬಿದ್ದಿದ್ದರೆಂದರೆ ಮಕ್ಕಾದಲ್ಲಿದ್ದ  ಮೌಲಾನಾ ವಹೀದ್ ಅಹ್ಮದ್ ಫೈಝಾಬಾದಿ, ಮೌಲಾನಾ ಮಹಮೂದ್ ಹಸನ್, ಮೌಲಾನಾ ಅಝೀಝï ಗುಲ್,  ಮೌಲಾನಾ ಹುಸೈನ್ ಅಹ್ಮದ್ ಮದನಿ ಮುಂತಾದವರನ್ನು ಮಕ್ಕಾದಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮಾಲ್ಟಾದಲ್ಲಿ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ  ಜೈಲಲ್ಲಿರಿಸಿದರು. ಇದರ ಬಳಿಕ 1919ರಲ್ಲಿ ಜಮೀಯತುಲ್ ಉಲಮಾಯೆ ಹಿಂದ್ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತಲ್ಲದೇ ಭಾರತೀಯ  ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಯಿತು. ಅಂದಹಾಗೆ,

ಮೌಲಾನಾಗಳೆಂದರೆ, ಧಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ಪಾಂಡಿತ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರು ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಧಾರ್ಮಿಕ  ನೇತೃತ್ವವನ್ನು ನೀಡುವವರು. ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಈ ಮೌಲಾನಾ ಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಷ್ಟು ಇನ್ನಾವ  ಧರ್ಮದ ಧರ್ಮಗುರುಗಳೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ. ಆಗಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಸಮುದಾಯದ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಿತ್ತು. ಈ  ಕಡಿಮೆ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಭಾರೀ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮೌಲಾನಾಗಳು ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಲು  ಕಾರಣವೇನು? 

ಇವೆಲ್ಲದರ ಹಿಂದೆ ಮದ್ರಸ ಕಲಿಕೆಯ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ಪಾತ್ರವಿದೆ. ಪ್ರವಾದಿಗಳು ಈ ಭೂಮಿಗೆ  ಆಗಮಿಸಿರುವುದೇ ಮನುಷ್ಯರನ್ನು ವಿಮೋಚನೆಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಎಂದೇ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾದಿ ನೂಹ್ ರಿಂದ ಹಿಡಿದು  ಪ್ರವಾದಿ ಮುಹಮ್ಮದ್(ಸ)ರವರೆಗೆ ವಿಮೋಚನೆಯ ಸಾಲು ಸಾಲು ದೃಷ್ಟಾಂತಗಳೂ ಮದ್ರಸ ಪಠ್ಯಗಳಲ್ಲಿವೆ. ಈಜಿಪ್ಟ್  ದೊರೆ ಫರೋವನ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ದೌರ್ಜನ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದ ಇಸ್ರಾಈಲ್ ಎಂಬ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ವಿಮೋಚಿಸಿ  ಪ್ರವಾದಿ ಮೂಸಾರು(ಅ) ಫೆಲೆಸ್ತೀನ್‌ಗೆ ಕರೆತಂದ ಘಟನಾವಳಿಯನ್ನು ಮದ್ರಸ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಕಲಿಯಲೇಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.  ಇಸ್ರಾಈಲ್ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ತನ್ನ ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಕಂಟಕ ಇದೆ ಎಂದು ಭಯಪಟ್ಟಿದ್ದ ದೊರೆ ಫರೋವ ಆ  ಸಮುದಾಯದ ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳನ್ನೆಲ್ಲ ವಧಿಸಲು ಆದೇಶಿಸಿದ್ದ. ಇದನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದ ಪ್ರವಾದಿ ಮೂಸಾ(ಅ) ಇಸ್ರಾಈಲ್  ಸಮುದಾಯದ ವಿಮೋಚನೆಗೆ ನೇತೃತ್ವ ನೀಡಿದರು. ಇದರ ನಡುವೆ ದೇಶಭ್ರಷ್ಟ ಜೀವನ ನಡೆಸಿದರು. ಪ್ರವಾದಿ  ಮುಹಮ್ಮದ್(ಸ)ರಂತೂ ತನ್ನ ವಿಮೋಚನಾ ಹೋರಾಟದ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ವಿರೋಧವನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು. ಕೊನೆಗೆ  ಹುಟ್ಟೂರು ಮಕ್ಕಾ ತೊರೆದು ಮದೀನಾಕ್ಕೆ ವಲಸೆ ಹೋದರು. ಆದರೆ, ತನ್ನ ವಿಮೋಚನಾ ಹೋರಾಟದಿಂದ ಪ್ರವಾದಿ(ಸ)  ಹಿಂಜರಿಯಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ಮರಳಿ ಮಕ್ಕಾಕ್ಕೆ ಬಂದರು ಮತ್ತು ಜನತಾ ವಿಮೋಚನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾದರು. ಮದ್ರಸಾ  ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಲೆಲ್ಲ ಈ ಇತಿಹಾಸ ವನ್ನು ಕಲಿತೇ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮನುಷ್ಯರನ್ನು ಗುಲಾಮರಂತೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಬ್ಬರ  ಅಡಿಯಾಳುಗಳಂತೆ ನಡೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಯಾವುದೇ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳದಂತೆ ಹಾಗೂ ಅದರಿಂದ ಜನರನ್ನು ವಿಮೋಚನೆಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಹೋರಾಡುವಂತೆ ಇಸ್ಲಾಮೀ ಇತಿಹಾಸ ಕರೆಕೊಡುತ್ತದೆ. ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ  ಮುಸ್ಲಿಮರು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಪಾತ್ರ ನಿಭಾಯಿಸಿರುವುದಕ್ಕೆ ಈ ಚರಿತ್ರೆಯೇ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ,  ಬ್ರಿಟಿಷರು ಈ ದೇಶವನ್ನು ವಿಭಜಿಸುವ ಸಂಚು ನಡೆಸಿರಬಹುದೇ ಎಂಬ ಅನುಮಾನವೂ ಇದೆ.

ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಮೌಲಾನಾಗಳೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರೀ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಭಾಗಿಯಾದುದರಿಂದ ಸಿಟ್ಟಾದ  ಬ್ರಿಟಿಷರು ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಮರನ್ನು ವಿಭಜಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗಿರಲೂ ಬಹುದು. ಆ ಮೂಲಕ ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲಿ  ಅಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಸಿಲುಕಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಹಿಂದೂಗಳನ್ನು ಮುಸ್ಲಿಮರ ವಿರುದ್ಧ ಎತ್ತಿ ಕಟ್ಟುವುದೇ ಈ ದ್ವಿರಾಷ್ಟ್ರ  ಸಿದ್ಧಾಂತದ  ಉದ್ದೇಶವಾಗಿರಬಹುದು. ಹೀಗೆ ಸಂದೇಹ ಪಡುವುದಕ್ಕೆ ಇನ್ನೊಂದು ಕಾರಣವೇನೆಂದರೆ, ಈ ಮೌಲಾನಾಗಳು ಭಾರತೀಯ  ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ ಚಳವಳಿಯನ್ನು ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿದ್ದುದು. ಮಹಾತ್ಮಾ  ಗಾಂಧಿಗೆ ಬೆನ್ನೆಲುಬಾಗಿ ನಿಂತಿದ್ದುದು. ಅರಬಿ ಭಾಷೆಯ ಕುರ್‌ಆನನ್ನು ಉರ್ದು ಭಾಷೆಗೆ ಅನುವಾದಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ  ಬರೆಯುವಷ್ಟು ಅಮೋಘ ಪಾಂಡಿತ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಮೌಲಾನಾ ಅಬುಲ್ ಕಲಾಂ ಆಝಾದ್‌ರೇ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ  ಮುಂಚೂಣಿ ನಾಯಕರೂ ಆಗಿದ್ದುರು. 

ಭಾರತೀಯ ಹಿಂದೂಗಳೊಂದಿಗೆ ಈ ಮೌಲಾನಾಗಳು ತೋರಿದ ಒಗ್ಗಟ್ಟು ಮತ್ತು ಸಾಮರಸ್ಯ ನೀತಿಯು ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ  ಚಳವಳಿಯ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನೂ ನೀಡಿದೆ. ಒಂದುವೇಳೆ, ಬಹುದೇವಾರಾಧಕರಾದ ಹಿಂದೂಗಳನ್ನು  ಏಕದೇವಾರಾಧಕರಾದ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದಾಗಲಿ, ಅವರ ಜೊತೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದಾಗಲಿ  ಧರ್ಮವಿರೋಧಿ ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಓರ್ವ ಮೌಲಾನಾ ನೀಡಿರುತ್ತಿದ್ದರೆ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಅದನ್ನು ಪಾರಿತೋಷಕಗಳೊಂದಿಗೆ  ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಯಾಕೆಂದರೆ, ಭಾರತವನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ದರೋಡೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಈ ವಿಭಜನವಾದಿ ಹೇಳಿಕೆಯು ನೀರು-ಗೊಬ್ಬರ ಒದಗಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಮೌಲಾನಗಳಿಂದ ಇಂಥದ್ದೊಂದು  ಫತ್ವ ಹೊರಡಿಸುವುದಕ್ಕೆ  ಬ್ರಿಟಿಷರು ಲಂಚದ ಆಮಿಷ ಒಡ್ಡಿರಲೂ ಬಹುದು. ಆದರೆ, ಮೌಲಾನಾ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಒಗ್ಗಟ್ಟಾಗಿದ್ದ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್  ಭಾಷೆಯನ್ನೇ ತಿರಸ್ಕರಿಸುವಷ್ಟು ಪ್ರಬಲವಾಗಿದ್ದ ಮುಸ್ಲಿಮರನ್ನು ಓಲೈಸಲು ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಈ ಮುಖಭಂಗದ  ಸೇಡನ್ನು ತೀರಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅವರು ದ್ವಿರಾಷ್ಟ್ರ  ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಮುನ್ನೆಲೆಗೆ ತಂದಿರಬಹುದು ಮತ್ತು ಅವಕಾಶವಾದಿ  ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಮ್ ನಾಯಕರ ಬಾಯಿಯಿಂದ ಅದನ್ನು ಹೇಳಿಸಿರಬಹುದು. ಇವು ಏನೇ ಇದ್ದರೂ,

77ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ‍್ಯೋತ್ಸವದ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಿಂತು ಅವಲೋಕಿಸುವಾಗ ಹಿಂದೂ ಮುಸ್ಲಿಮರನ್ನು ಒಡೆಯುವ ಬ್ರಿಟಿಷರ  ಸಂಚು ಒಂದು ಹಂತದವರೆಗೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದೇ ಹೇಳಬಹುದು.

ವಯನಾಡ್ ಬಿಚ್ಚಿಟ್ಟ SKSSF, SSF, ಜಮಾಅತೆ ಇಸ್ಲಾಮೀ ಹಿಂದ್.. ನಡುವಿನ ವಿಚಾರಭೇದದ ಮಿತಿ




ಭೂಕುಸಿತಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿರುವ ವಯನಾಡ್‌ನಿಂದ ಬರುತ್ತಿರುವ ಸುದ್ದಿಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಗೆಯಿದೆ. ಒಂದು, ದುರಂತದ  ಕತೆಯಾದರೆ, ಇನ್ನೊಂದು ಚೇತೋಹಾರಿಯಾದ ಕತೆ. ಪ್ರಕೃತಿ ಮುಂದೆ ಮನುಷ್ಯ ಎಷ್ಟು ದುರ್ಬಲ ಮತ್ತು ಯಕ್‌ಶ್ಚಿತ್ ಜೀವಿ  ಎಂಬುದನ್ನು ದುರಂತ ಕತೆಗಳು ತಿಳಿಸಿದರೆ, ಚೇತೋಹಾರಿ ಕತೆಗಳು ಮನುಷ್ಯ ಎಷ್ಟು ಒಳ್ಳೆಯವ ಎಂಬುದನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿವೆ.

‘ದುರಂತದಲ್ಲಿ ಅನಾಥವಾಗಿರುವ ಶಿಶುಗಳಿದ್ದರೆ ತಾನು ಎದೆಹಾಲು ಉಣಿಸುವುದಾಗಿ’ ಅಲೀಬಾ ಎಂಬ ತಾಯಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.  ಸೋಶಿಯಲ್ ಮೀಡಿಯಾದ ಮೂಲಕ ವಯನಾಡಿಗೆ ಈ ಸುದ್ದಿ ತಲುಪುತ್ತದೆ. ಭಾವನಾ ಎಂಬ ತಾಯಿ ತನ್ನೆರಡು ಪುಟ್ಟ  ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಎತ್ತಿಕೊಂಡು ವಯನಾಡಿಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಭೂಕುಸಿತಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕು ಅನಾಥವಾದ ಕಂದಮ್ಮಗಳಿದ್ದರೆ ಎದೆಹಾಲು  ಉಣಿಸುವುದು ಈ ತಾಯಿಯ ಉದ್ದೇಶ. ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕಳಕೊಂಡು ಬರಿಗೈಯಲ್ಲಿರುವ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗಾಗಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಯೋರ್ವ  ತನ್ನ ಬಟ್ಟೆ ಅಂಗಡಿಯನ್ನೇ ಬಿಟ್ಟುಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಯಾವ ಡ್ರೆಸ್ಸು ಬೇಕೋ ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಯಾವ ಮುಲಾಜೂ ಇಲ್ಲದೇ  ಕೊಂಡುಹೋಗಿ ಎಂದವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನೋರ್ವ ತಾಯಿ ವಯನಾಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ 40 ಸೆಂಟ್ಸ್ ಜಾಗವನ್ನೇ  ಸಂತ್ರಸ್ತರ ಮನೆ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಬಿಟ್ಟು ಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ನಡುವೆ ಪ್ರತಿದಿನ ಉಚಿತವಾಗಿ ಊಟ ತಯಾರಿಸಿ ಕೊಡುವ  ಹೊಟೇಲಿಗರು, ಸಹೃದಯಿಗಳು ಧಾರಾಳ ಇದ್ದಾರೆ. ಮೃತಪಟ್ಟವರ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾರ್ಟಮ್‌ ಗಾಗಿ ದುರಂತ ಭೂಮಿ ಪಕ್ಕದ  ಮದ್ರಸವೊಂದು ತನ್ನ ಹಾಲನ್ನೇ ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟಿದೆ. ಇದು ಒಂದು ಬಗೆಯದ್ದಾದರೆ, ಇನ್ನೊಂದು ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರ  ಕಾರ್ಯ. ಇದಂತೂ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ರವಾನಿಸುತ್ತಿದೆ.

ದುರಂತ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 500ರಷ್ಟು ಸೇನಾ ಯೋಧರು ಸೇವಾ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ತಮ್ಮನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.  ಆದರೆ, ಇದರ ನಾಲ್ಕೈದು ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಯಂ ಸೇವಕರೂ ಅಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕೇರಳ ಜಮಾಅತೆ ಇಸ್ಲಾಮೀ ಹಿಂದ್‌ನ  ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಐಡಿಯಲ್ ರಿಲೀಫ್ ವಿಂಗ್‌ನ (IRW) ಸುಮಾರು 700ರಷ್ಟು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರೂ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಕರ್ನಾಟಕ ಜಮಾಅತೆ ಇಸ್ಲಾಮೀ ಹಿಂದ್‌ನ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿರುವ ಹ್ಯೂಮ್ಯಾನಿಟೇರಿಯನ್ ರಿಲೀಫ್ ಸೊಸೈಟಿ  (HRS) ಕಾರ್ಯಕರ್ತರೂ ಈ ದುರಂತ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಇವರಲ್ಲದೇ, SKSSFನ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾದ  ವಿಖಾಯ ಮತ್ತು  SSF ನ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರೂ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. SDPI ಮತ್ತು WPIಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ  ಸೇವಾ ತಂಡಗಳೂ ದುರಂತ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿವೆ. ಇವುಗಳ ಹೊರತಾಗಿ ವಿವಿಧ ಸರಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳೂ ಪರಿಹಾರ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ನಿಜವಾಗಿ,

ದುರಂತಗಳು ಒಂದುಕಡೆ ಸಾವು-ನೋವು, ಕಣ್ಣೀರು, ಭಯ, ಆತಂಕ, ಆಘಾತ, ಅನಿಶ್ಚಿತ ಬದುಕಿನ ಅಸಂಖ್ಯ ಕತೆಗಳನ್ನು  ಹೇಳುವಾಗ, ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ ಮನುಷ್ಯತ್ವದ ಮತ್ತು ಅತಿ ಉನ್ನತ ಮಾನವ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಕತೆಯನ್ನೂ ಹೇಳುತ್ತವೆ.  ವೈಚಾರಿಕವಾಗಿ SSF ಗೂ  SKSSF ಗೂ ನಡುವೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿವೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಇವೆರಡೂ ದುರಂತ  ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಬೇರೆಬೇರೆಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡೇ ಸೇವಾನಿರತವಾಗಿವೆ. ಈ ಎರಡೂ ಸಂಘಟನೆಗಳಿಗೂ ಪ್ರತ್ಯಪ್ರತ್ಯೇಕ  ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರತ್ಯಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮದರಸಗಳಿವೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಈ ಎರಡೂ ಸಂಘಟನೆಗಳಿಗೂ ಜಮಾಅತೆ ಇಸ್ಲಾಮೀ  ಹಿಂದ್‌ಗೂ ವೈಚಾರಿಕವಾಗಿ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿವೆ. ಇವುಗಳ ಕಾರ್ಯ ಯೋಜನೆಗಳೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ. ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ  ಸ್ವರೂಪವೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ.SKSSF ನ ಮುಖಂಡರಾದ ಸೈಯದುಲ್ ಉಲಮಾ ಜಿಫ್ರಿ ಮುತ್ತುಕೋಯ ತಂಙಳ್  ಅವರು ಜಮಾಅತೆ ಇಸ್ಲಾಮೀ ಹಿಂದ್‌ನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಸೈಯದ್ ಸಆದತುಲ್ಲಾ ಹುಸೈನಿಯವರನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ  ಭೇಟಿಯಾದದ್ದೋ  ಜಮಾಅತ್‌ನ ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದೋ  ನಡೆದಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ, ಸುಲ್ತಾನುಲ್ ಉಲಮಾ  ಎ.ಪಿ. ಅಬೂಬಕರ್ ಮುಸ್ಲಿಯಾರ್‌ರು ಸೈಯದ್ ಸಆದತುಲ್ಲಾ  ಹುಸೈನಿಯವರನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಭೇಟಿಯಾದದ್ದೋ  ಕಚೇರಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದೋ  ನಡೆದಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ ಇವುಗಳಿಗೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳೂ ನಡೆದಿಲ್ಲ. ಹಾಗಂತ,

ಇವರೆಲ್ಲರ ನಡುವೆ ಪರಸ್ಪರ ಶತ್ರುತ್ವ ಇದೆ ಎಂದು ಇದರ ಅರ್ಥವಲ್ಲ. ಇವರು ಪರಸ್ಪರ ಮಾತನಾಡಲಾರದಂಥ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ  ಇದ್ದಾರೆ ಅಥವಾ ಹಾಗೆ ನಿರ್ಧರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದೂ ಅಲ್ಲ. ವೈಚಾರಿಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಒಂದು ಹಂತದ ವರೆಗೆ  ಈ ಎಲ್ಲ ನಾಯಕರ ನಡುವೆ ತೆಳುವಾದ ಗೆರೆಯೊಂದನ್ನು ಎಳೆದಿದೆ. ಅನಧಿಕೃತವಾಗಿ ಇವರು ಕುಶಲ  ವಿಚಾರಿಸಿಕೊಂಡಿರಬಹುದಾದರೂ ಬಯಸಿಯೋ ಬಯಸದೆಯೋ ಪುಟ್ಟದೊಂದು ಅಂತರ ಇಲ್ಲೆಲ್ಲೋ  ಇದೆ. ಹಾಗಂತ,  ಇವರು ಪರಸ್ಪರ ನಿಂದಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದೋ  ಅಪಹಾಸ್ಯ ಮಾಡಿದ್ದೋ  ನಡೆದೂ ಇಲ್ಲ. ಆದರೆ, ವಯನಾಡ್ ದುರಂತಭೂಮಿ ಈ  ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಸ್ವರೂಪ ಎಷ್ಟು ತೆಳುವಾದುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಟ್ಟಿದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಜಮಾಅತೆ ಇಸ್ಲಾಮೀ ಹಿಂದ್, SSF,  SKSSF ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ನಡುವೆ ಯಾವ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೂ ಇಲ್ಲ. ಜೊತೆಯಾಗಿಯೇ ಉಣ್ಣುತ್ತಾರೆ, ಉಡುತ್ತಾರೆ. ಪರಸ್ಪರ  ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಜೊತೆಯಾಗಿಯೇ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪೀಡಿತರಿಗೆ ನೆರವಾಗುವುದಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮೆಲ್ಲವನ್ನೂ  ಧಾರೆಯೆರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅಂದಹಾಗೆ,

ದುರಂತ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾರ ಕಾರ್ಯ ನಡೆಸುವುದು ಸುಲಭ ಅಲ್ಲ. ಭೂಮಿ ಸಿಡಿದು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಕೊಚ್ಚಿಕೊಂಡು  ಹೋಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಲ್ಲು, ಮುಳ್ಳು, ಮರ, ಬೇರುಗಳು, ಚೂಪಾದ ವಸ್ತುಗಳೆಲ್ಲವೂ ಕೆಸರು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಹೂತುಹೋಗಿರುತ್ತದೆ.  ದುರಂತ ಭೂಮಿಯ ಪರಿಚಯವೇ ಇಲ್ಲದ ಹೊರ ನಾಡಿನ ಸೇವಾ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಪಾಲಿಗೆ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಸವಾಲಿನ  ಸಂದರ್ಭ. ಯಾವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೂ ಗಾಯಗೊಳ್ಳಬಹುದು. ಪುಟ್ಟ ಕಲ್ಲೆಂದು  ಅಂದುಕೊಂಡದ್ದು ಬಂಡೆಯಾಗಿರಬಹುದು,  ಎತ್ತಲು ಹೋದವರ ಮೇಲೆಯೇ ಅದು ಉರಳಿ ಬೀಳಬಹುದು. ಕೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕಾಲು ಹೂತುಹೋಗಬಹುದು. ಕಾಲಿಗೆ  ಚೂಪಾದ ವಸ್ತುಗಳು ಚುಚ್ಚಬಹುದು. ತಿನ್ನುವುದಕ್ಕೋ ಕುಡಿಯುವುದಕ್ಕೋ ಸೂಕ್ತ ಸೌಲಭ್ಯ ಇಲ್ಲದಿರಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೇ,  ಇನ್ನೊಮ್ಮೆ ಭೂಕುಸಿತ ಆಗಬಹುದಾದ ಅಪಾಯವೂ ಇದ್ದಿರಬಹುದು. ಈ ಎಲ್ಲ ಸವಾಲುಗಳ ಮಧ್ಯೆಯೇ ಸೇವಾ  ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ನಿರತವಾಗುವುದೆಂದರೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಅಪಾರ ಛಲ, ಧೈಯ, ದೇವನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ನಿಸ್ವಾರ್ಥತೆಯ ಅಗತ್ಯ ಇದೆ. ಇಂಥ  ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಗಾಯಗೊಂಡ ಸೇವಾಕಾರ್ಯಕರ್ತರನ್ನು SSFನವರೋ SKSSFನವರೋ ಜಮಾಅತ್‌ನವರೋ  ಎಂದು ನೋಡದೇ ಅಥವಾ ಅಂಥದ್ದೊಂದು  ಆಲೋಚನೆಯನ್ನೇ ಮಾಡದೇ ಪರಸ್ಪರ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇಂಥ  ನೆರವಿನ ಹಲವು ಚೇತೋಹಾರಿ ಸುದ್ದಿಗಳು ದುರಂತ ಭೂಮಿಯಿಂದ ವರದಿಯಾಗುತ್ತಲೂ ಇವೆ. ಒಂದುರೀತಿಯಲ್ಲಿ,

ವಯನಾಡ್ ದುರಂತಭೂಮಿ ಕೆಲವು ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ರವಾನಿಸಿದೆ. ಸಂಘಟನಾತ್ಮಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು  ಎಷ್ಟು ತೆಳುವಾದುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸಾರಿ ಹೇಳಿದೆ. ಪರಸ್ಪರ ಬೈದಾಡಿಕೊಂಡೋ  ಅವಹೇಳಿಸಿಕೊಂಡೋ ಅಥವಾ ನಿಂದಿಸಿಕೊಂಡೋ  ಇರಬೇಕಾ ದಷ್ಟು ಸಮುದ್ರ ಭಾರವಾದ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು  ಸಂಘಟನೆಗಳ ನಡುವೆ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ಎಲ್ಲ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತಿವೆ. ಪರಸ್ಪರ ಮಾತನಾಡುವ, ಸಹಕರಿಸುವ,  ಜೊತೆಗೇ ಉಣ್ಣುವ, ಉಡುವ, ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವ ಮತ್ತು ಸುಖ-ದುಃಖಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗುವಷ್ಟು ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ  ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳು ವುದಕ್ಕೆ ಸಂಘಟನಾತ್ಮಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಅಡ್ಡಿಯಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು  ಇಂಥವುಗಳನ್ನು ಮರೆತಂತೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ದುರಂತ ಭೂಮಿಯ ದುರಂತಗಳು ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಮಾಸಿ ಹೋದ ಬಳಿಕ  ಸಂಘಟನಾತ್ಮಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಶತ್ರುತ್ವವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ. ನಿಂದನೆ, ಭರ್ತ್ಸನೆ, ಅವಹೇಳನ, ಪಂಥಾಹ್ವಾನಗಳೆಲ್ಲ  ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತೊಂದು ದುರಂತದ ಮೂಲಕ ಪ್ರಕೃತಿ ಮತ್ತಮ್ಮೆ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಪಾಠವನ್ನು ಹೇಳಿಕೊಡುವ ವರೆಗೆ ಇದು  ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಹಾಗಂತ,

ವೈಚಾರಿಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ಮಾನವ ಉಗಮದಷ್ಟೇ ಪುರಾತನ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ. ಒಂದೇ ಮನೆಯ 5 ಮಂದಿ ಐದು  ರೀತಿಯ ವಿಚಾರವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವುದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಹತ್ತು ಹಲವು ಸಂಘಟನೆಗಳ ಹುಟ್ಟಿಗೆ, ಪಕ್ಷಗಳ ಹುಟ್ಟಿಗೆ, ಅಸಂಖ್ಯ  ಎನ್‌ಜಿಓಗಳ ಹುಟ್ಟಿಗೆ ಈ ವಿಚಾರಭೇದವೇ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ವಿಚಾರಭೇದವನ್ನು ಅಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.  ಆದರೆ, ಈ ವಿಚಾರಭೇದವನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮನುಷ್ಯರಾಗಿ ಬಾಳುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಎಷ್ಟರವರೆಗೆಂದರೆ,  ವಯನಾಡ್ ದುರಂತ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಸಂಘಟನೆಗಳ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು ತಂತಮ್ಮ ಟೀಶರ್ಟ್ ನ  ಹೊರತಾಗಿ ಬೇರೆ  ಬೇರೆಯೆಂದು ಗುರುತಿಸಲೂ ಸಾಧ್ಯವಾಗದಷ್ಟು ಹತ್ತಿರವಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆಯೋ ಅಷ್ಟರವರೆಗೆ. ಇಂಥದ್ದೊಂದು  ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕವಾಗಿ ತೆರೆದಿಟ್ಟ ಎಲ್ಲ ಸಂಘಟನೆಗಳ ಸಹೃದಯಿಗಳಿಗೆ ಅಭಿನಂದನೆಗಳು.